Άγιος Γρηγόριος ο Ε', Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως
Και όντως, και ο Πατριάρχης μας Γρηγόριος και ο μεγάλος μας Κολοκοτρώνης είναι εκείνοι, όπως λέει ο Σπύρος Μελάς, ο ιστορικός, στον Γέρο του Μωριά, που έφτειαξαν την Επανασταση. Τους οφείλουμε πολλά και αμέτρητα. Ήταν η ψυχή της Επαναστάσεως. Ήταν η αόρατη κεφαλή ο Άγιος Γρηγόριος, της Φιλικής Εταιρείας. Γι' αυτό και οι Τούρκοι τον κρέμασαν στις 10 Απριλίου του 1821, ανήμερα το Πάσχα, στη μεσαία πύλη του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως. Και κρέμασαν στον λαιμό του, καθώς ήταν απηγχονισμένος, τον φεφτά, την καταδικαστική απόφαση. Το έγγραφο της καταδίκης του. Εκείνοι ξέραν τί άξιζε και ξέραν τί πρόσφερε στην Επανάσταση και στην πατρίδα ο μεγάλος Γρηγόριος ο Ε'. Γι 'αυτό και τον έβγαλαν. Αλλά, το σχοινί του Πατριάρχη και το αίμα του Πατριάρχη, αποτέλεσε έναυσμα στον αγώνα. Εμψύχωσε τους αγωνιστάς και λέγανε με το στόμα του εθνικού μας ποιητού: "Μη λησμονείτε το σχοινί, παιδιά, του Πατριάρχη". Κι έπαιρναν εκδίκηση. Και με την ευχή και την χάρη του ελευθέρωσαν το Γένος και έθνος των Ελλήνων. Και μάλιστα, έμεινε κρεμασμένο τρία ημερόνυχτα στη μεσαία πύλη ο Άγιος Γρηγόριος. Πήγε ο διάδοχος του Ευγένιος να εξαγοράσει το λείψανο, μα οι Τούρκοι δεν το 'δίναν. Καθόντουσαν και πίναν και καπνίζανε κοντά στον Πατριάρχη, και την αγάπη βρίζανε. Και την τρίτη ημέρα πήγαν οι Εβραίοι και εξαγόρασαν, αντί 800 γροσίων, το λείψανο
Αλλά, το σχοινί του Πατριάρχη και το αίμα του Πατριάρχη, αποτέλεσε έναυσμα στον αγώνα. Εμψύχωσε τους αγωνιστάς και λέγανε με το στόμα του Εθνικού μας ποιητού: "Μη λησμονείτε το σχοινί, παιδιά, του Πατριάρχη" Κι έπαιρναν εκδίκηση. Και με την ευχή και την χάρη του ελευθέρωσαν το Γένος και το έθνος των Ελλήνων. Και μάλιστα, έμεινε κρεμασμένος τρία ημερόνυχτα στη μεσαία πύλη ο Άγιος Γρηγόριος. Πήγε ο διάδοχος του Ευγένιος να εξαγοράσει το λείψανο, μα οι Τούρκοι δεν τό δίναν. Καθόντουσαν και πίναν και καπνίζανε κοντά στον Πατριάρχη, και την αγάπη βρίζανε. Και την τρίτη ημέρα πήγαν οι Εβραίοι και εξαγόρασαν, αντί 800 γροσίων, το λείψανο του Πατριάρχη μας. Το 'δέσαν μ' ένα σχοινί, και το περιέφεραν. Το έσερναν στην κυριολεξία, στους δρόμους της Βασιλεύουσας, βρίζοντας, αναθεματίζοντας, χτυπώντας το μαζί με τον τούρκικο όχλο. Κι όταν κόρεσαν τη μανία τους...Και αφού εκόρεσαν, λοιπόν, την κακία τους όλη του έδεσαν μια βαρειά πέτρα στον λαιμό και τον έριξαν στον Κεράτιο κόλπο. Η Θεία Πρόνοια, όμως, το φανέρωσε. Το έβγαλε στην επιφάνεια, παρότι η πέτρα ήταν βαρειά, κι ένας Κεφαλλήν καπετάνιος, ο Νικόλαος Σκλάβος, το παρέλαβε και μυστικά το μετέφερε στην Οδησσό. Και ενώ ο σουλτάνος εκρέμασε τον Πατριάρχη μας, ο τσάρος της Ρωσίας τον έθαψε με τις μεγαλύτερες τιμές. Μην ξεχνάμε το σχοινί του Πατριάρχη. Να παίρνουμε την ευχή του και να εμψυχωνόμεθα κι εμείς και να κάνουμε τον καλό αγώνα. Και για την ψυχή μας και για την πατρίδα μας και για την Εκκλησία μας και για τη σωτηρία όλων των ανθρώπων.
Πηγή: π. Ανανίας (Λόγοι)