Στα εισόδια της Θεοτόκου
Ὁ καιρὸς τῆς προετοιμασίας
Ἡ ἑορτὴ αὐτὴ τῶν Εἰσοδίων τῆς Θεοτόκου, ποὺ εἶναι τόσο κοντὰ στὴν ἀρχὴ τῆς Τεσσαρακοστῆς τῶν Χριστουγέννων, ἀποτελεῖ μία θαυμάσια εἰσαγωγή στὴν περίοδο αὐτὴ, κατὰ τὴν ὁποία προετοιμαζόμαστε νὰ τιμήσουμε τὴ Γέννηση τοῦ Κυρίου καὶ νὰ τὴ γιορτάσουμε ὡς νέα ἐνσάρκωση τοῦ Χριστοῦ στὴ φάτνη τῆς δικῆς μας καρδιᾶς. Διότι αὐτὴ ἀκριβῶς θὰ εἶναι ἡ χάρις τῶν Χριστουγέννων: νὰ γεννιέται ὁ Χριστὸς πάντοτε ὅλο καὶ περισσότερο μέσα μας, νὰ μᾶς μεταμορφώνει πάντοτε ὅλο καὶ περισσότερο ἐν Αὐτῷ στὰ μύχια τῆς καρδιᾶς μας, ἔτσι ὥστε αὐτὴ ἡ παρουσία νὰ ἀκτινοβολεῖ σὲ ὅλο μας τὸ εἶναι καὶ σὲ ὅλη μας τὴ ζωή.
Ἡ Παρθένος Μαρία προετοιμάστηκε τόσο θαυμαστὰ ἀπὸ τὸν Θεὸ γιὰ τὸν ρόλο της ὡς Μητέρας τοῦ Θεοῦ. Παιδὶ ἀκόμη, εἰσέρχεται στὸν Ναό, αὐτὴ ποὺ θὰ εἶναι ἡ ἀληθινὴ Κιβωτὸς τῆς Διαθήκης, ὁ ἀληθὴς τόπος τῆς παρουσίας τοῦ Θεοῦ μεταξὺ τῶν ἀνθρώπων· εἰσέρχεται στὸν Ναὸ αὐτὸν ποὺ ἦταν χειροποίητος, ἀλλὰ προεικόνιζε, ἀνήγγελλε ἀκριβῶς τὴν ὁριστικὴ κατοικία τοῦ Θεοῦ μεταξὺ τῶν ἀνθρώπων, ἀχειροποίητη αὐτή, ἡ ὁποία θὰ σηματοδοτοῦσε τὸν χρόνο τοῦ Εὐαγγελίου καὶ τὸν χρόνο στὸν ὁποῖο ζοῦμε.
Καμία, ἴσως, εὐαγγελικὴ περικοπή δὲν θὰ ταιρίαζε καλύτερα στὴν ἑορτὴ αὐτὴ ἀπὸ τὴν περικοπὴ ποὺ διαβάζουμε κατὰ παράδοση σὲ ὅλες τὶς Θεομητορικὲς ἑορτές, αὐτὴ περὶ τῆς Μάρθας καὶ τῆς Μαρίας. Πρόκειται ἀσφαλῶς γιὰ τὴ Μαρία, ἀδελφή τῆς Μάρθας καὶ τοῦ Λαζάρου, ἀλλὰ μὲ τὴν ἐπιλογὴ τοῦ ἀναγνώσματος ἀπὸ μέρους τῆς Ἐκκλησίας, αἰσθανόμαστε ἔντονα τὴ διάκριση μὲ τὴν ὁποία αὐτὴ περιβάλλει καθετὶ ποὺ ἀφορᾶ στὴν Μητέρα τοῦ Θεοῦ. Δὲν μιλᾶ ἐδῶ γι’ αὐτὴν, παρὰ ὑπὸ τὸ πέπλο κάποιας ποὺ τῆς ἔμοιαζε, ποὺ ἔφερε τὸ ἴδιο ὄνομα σὰν μέσα ἀπὸ ἕνα πέπλο σιωπῆς. Ἐπειδὴ αὐτὸ ἦταν τὸ καλύτερο, τὸ μόνο μέσο, γιὰ νὰ ἀποκαλυφθεῖ κάτι τὸ ἄρρητο.
Ἡ Θεοτόκος ἔζησε πάντοτε μέσα στὴν ἀφάνεια. Μέσα στὰ Εὐαγγέλια διατηρεῖ αὐτὴ τὴν ἀφανῆ θέση. Δὲν μιλοῦν πολὺ γι’ αὐτήν. Μόνο μέσα ἀπὸ αὐτὴ τὴν εἰκόνα τῆς Μαρίας τῆς Βηθανίας, ποὺ κάθεται στὰ πόδια τοῦ Κυρίου, μεταφέρεται ὁ νοῦς μας στὴν οὐσία τοῦ μυστηρίου τῆς Μητέρας τοῦ Θεοῦ: σ’ αὐτὴν τὴν ἀκρόαση, ἀκρόαση ποὺ συναινεῖ στὸν λόγο διὰ τοῦ ὁποίου ὁ Χριστὸς σαρκώθηκε μέσα της. Μὲ τὴν ἀπάντησή της στὸν λόγο τοῦ Θεοῦ μπόρεσε νὰ ἐκπληρωθεῖ τὸ ἀνήκουστο μυστήριο τῆς Ἐνανθρωπήσεως, νὰ γεννηθεῖ ὁ Λόγος ἀνάμεσά μας.
Ναί, καὶ σὲ ὄλον αὐτὸν τὸν χρόνο τῆς προετοιμασίας, πού μᾶς θυμίζει ἡ σημερινὴ ἑορτή, ἡ Θεοτόκος καθόταν ἤδη στὰ πόδια τοῦ Κυρίου, μὲ τὴν ἔννοια ὅτι ἔπρεπε νὰ μελετᾶ, νὰ ἀναλογίζεται, νὰ ἐσωτερικεύει τὶς Γραφὲς διὰ τῶν ὁποίων οἰκειοποιοῦνταν ὅλη τὴν προσμονὴ τοῦ λαοῦ τοῦ Ἰσραήλ, ὅλη τὴν ἐπιθυμία του γιὰ τὴν ἔλευση τοῦ Μεσσία. Καλοδεχόταν αὐτὴ τὴν ἐπιθυμία, τὴ ζοῦσε βαθιὰ μὲ ὅλη ἐκείνη τὴν πτωχεία ποὺ ἀποτελοῦσε ἔκφραση τῆς ψυχῆς της, τὴν πτωχεία τῷ πνεύματι ποὺ συνιστοῦσε ἡ ἀφάνειά της, μὲ ὅλη ἐκείνη τὴν παραίτηση ἀπὸ κάθε αὐτοεπιβεβαίωση, μὲ τὴν ἀποταγὴ ἐκείνη ποὺ τῆς ἐπέτρεπε νὰ δέχεται τὸν λόγο καὶ νὰ συναινεῖ καὶ ἔτσι νὰ προετοιμάζεται γιὰ τὴν ὑπέρτατη συγκατάθεση, ποὺ θὰ ἔδινε τὴν ἡμέρα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ.
Ταυτόχρονα, ὅμως, ἡ ἑορτὴ αὐτή μᾶς ἐπιτρέπει νὰ εἰσέλθουμε κι ἐμεῖς οἱ ἴδιοι στὸ μυστήριο αὐτὸ τῆς Θεοτόκου, νὰ μετάσχουμε σ’ αὐτό, καὶ ἔτσι νὰ προετοιμαστοῦμε μαζί της γιὰ τὰ Χριστούγεννα, γιὰ τὴ Γέννηση τοῦ Χριστοῦ. Ὀφείλουμε νὰ κάνουμε ἀκριβῶς ὅπως κι αὐτή, νὰ εἰσέλθουμε στὸν ναό, μέσα σ’ αὐτὴ τὴν ἱερὴ ἔρημο τῶν Γραφῶν, μακριὰ ἀπὸ ὅλες τὶς μέριμνες καὶ ὅλες τὶς ἔγνοιες τοῦ κόσμου.
Ἀσφαλῶς, δὲν γίνεται νὰ μὴ σκεπτόμαστε τὰ γήινα· πρέπει νὰ ἀσχοληθοῦμε καὶ μὲ αὐτὰ σὲ κάποιο βαθμό, ἀναλόγως τῶν καθηκόντων καὶ τῶν ρόλων ποὺ ὀφείλουμε νὰ ἀσκοῦμε μέσα στὴν κοινότητά μας. Δεν πρέπει, ὅμως, ἡ σκέψη μας νὰ εἶναι ἀνήσυχη καὶ ταραγμένη. Ὅλα αὐτά, ἡ μέριμνα, ἡ ἀνησυχία, ὁ πανικός, εἶναι ποὺ ἐμποδίζουν τὴν ἐσωτερικὴ προσοχὴ ἡ ὁποία μᾶς προετοιμάζει γιὰ τὴν ἔλευση τοῦ Χριστοῦ. Οἱ ἀσχολίες μας δὲν ἀποτελοῦν ἐμπόδιο, μὲ τὴν προϋπόθεση ὅμως ὅτι δὲν μεταβάλλονται σὲ ἀγωνιώδεις μέριμνες.
Ὅλες τὶς σκέψεις μας, ὅλες τὶς ἐσωτερικές μας στάσεις πρέπει νὰ τὶς ζωογονεί ἡ πίστη καὶ ἡ ἐμπιστοσύνη στὸν Θεό· αὐτὴ θὰ μᾶς ἐπιτρέψει καὶ νὰ ἀσχολούμαστε μὲ τὰ καθήκοντα στὰ ὁποῖα πρέπει νὰ ἀφιερώσουμε χρόνο, τὰ ἀπαραίτητα ἔργα μας, καὶ ταυτόχρονα να τὰ ἐπιτελοῦμε χωρὶς ἀνησυχία, χωρὶς ταραχή, χωρὶς αὐτὸ νὰ μᾶς ἀναστατώνει, χωρὶς νὰ γίνεται ἐμπόδιο στὴν ἐσωτερικὴ αὐτὴ προσοχή, ἡ ὁποία εἶναι τόσο οὐσιώδης, τὸ οὐσιῶδες τῆς μοναστικῆς μας ζωῆς.
Ναί, ἔτσι ὀφείλουμε νὰ εἰσερχόμαστε στὸν ναὸ τῆς καρδιᾶς μας, γιὰ νὰ γίνεται αὐτὴ ὅλο καὶ περισσότερο ναὸς τοῦ Κυρίου. Εἰσέρχομαι στὸν ναὸ τῆς καρδιᾶς δὲν σημαίνει μόνο νὰ ἀποφεύγω τὴν ἐσωτερικὴ ἀνησυχία, ἀλλὰ -καὶ ἀπὸ αὐτὸ πρέπει νὰ ἀρχίσουμε- νὰ ἀποφεύγω ὅ,τι εἶναι περιέργεια, ὅ,τι εἶναι περισπασμός, ὅ,τι χαρακτηρίζεται ἀπὸ ἀπληστία νὰ δῶ, νὰ ἀγγίξω, νὰ ἀκούσω καὶ νὰ γευθῶ τὰ ἐξωτερικὰ πράγματα. Νὰ τὰ ἀποφεύγω, γιὰ νὰ μπορῶ νὰ εἶμαι προσεκτικὸς στὴν ἐσωτερικὴ παρουσία τοῦ Κυρίου, στὴν κίνηση αὐτὴ τῆς καρδιᾶς μου ποὺ μὲ φέρνει πρὸς Αὐτὸν, ὁ Ὁποῖος βρίσκεται στὰ βάθη της, ἐπειδὴ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα Τὸν ἔχει ἐγγράψει ἐκεῖ. Και ὁ Ὁποῖος μᾶς διαφεύγει, στὸν βαθμὸ ποὺ γινόμαστε ὑπερβολικὰ ἐξωστρεφεῖς.
Ναί, στὴν διάρκεια τῆς προπαρασκευαστικῆς αὐτῆς περιόδου γιὰ τὰ Χριστούγεννα, τὸ σημαντικὸ δὲν εἶναι ἡ νηστεία· πρέπει ἀσφαλῶς νὰ συνδυάζεται, ἀλλὰ μόνο γιὰ νὰ βοηθᾶ νὰ μετέχει καὶ τὸ σῶμα μας, ὁλόκληρο τὸ εἶναι μας, στὴν ἐσωτερικὴ αὐτὴ στάση, ἡ ὁποία εἶναι καὶ τὸ οὐσιῶδες.
Ναί, αὐτὲς τὶς εὐλογημένες μέρες ἂς εἴμαστε προσεχτικοὶ στὸ νὰ μπαίνουμε ἔτσι στὸν ναὸ αὐτὸ τῆς καρδιᾶς μας, στὴν ἱερὴ αὐτὴ ἔρημο θὰ μποροῦσα νὰ πῶ, χωριζόμενοι ἀπὸ ὅλα ὅσα εἶναι τοῦ κόσμου, μὲ τὴν κακὴ ἔννοια τῆς λέξης. Μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ, θὰ καθοδηγούμαστε πράγματι ἀπὸ τὸ ἐσωτερικὸ φῶς τοῦ Κυρίου πρὸς συνάντησή Του, τὴν ὁποία θὰ ἑορτάσουμε τὰ Χριστούγεννα. «Ἐν τῷ φωτί σου ὀψόμεθα φῶς» (Ψάλμ. λε’ [35] 10).
Αὐτῷ ἡ δόξα, σὺν τῷ ἀϊδίῳ Αὐτοῦ Πατρὶ καὶ τῷ Παναγίῳ Πνεύματι, νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰώνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.
Πηγή: π. Πλακίδας Deseille, www.agiazoni.gr