Αγάπη και επικοινωνία με όλους άλλ’ όχι θρησκευτικός συγκρητισμός
Ακραιφνής οδηγός και στο θέμα αυτό είναι ο ιερός Χρυσόστομος, ο οποίος καθ’ όλη την εκκλησιαστική του διακονία έζησε και έδρασε σε περιβάλλοντα με Εθνικού, Ιουδαίους, αιρετικούς και σχισματικούς, και η παντοτινή έγνοια του για τον καθένα προσωπικά ήταν όπως διερωτώνταν: «πώς θα τον φέρουμε κοντά μας…»;
Με την πράξη και την θεωρία, όπως είναι καταγεγραμμένη στη διδασκαλία του, μας διδάσκει την οδό του μέτρου και της αγάπης, η οποία συνοψίζεται στο τρίπτυχο: «Ανυποχώρητη στάση προς την πλάνη, αγάπη και επικοινωνία με όλους. Αποφυγή του θρησκευτικού συγκρητισμού.»
Ο ιερός Χρυσόστομος μας διδάσκει δηλαδή ότι ο σεβασμός των θρησκευτικών πεποιθήσεων των άλλων χωρίς ίχνη συγκρητισμού και αλλοτρίωσης της Ορθοδόξου πίστης, η καταπολέμηση της αιρέσεως και του σχίσματος και ο αγώνας για τη επανένταξη των πλανεμένων στο σώμα της Εκκλησίας είναι κατ’ εξοχήν πράξη ιεραποστολική. Πράξη «συνδιαλλαγής και καταλλαγής» (πρβλ Ρωμ. 5,11), αφού αναιρεί την διαίρεση και προωθεί την εν Αγίω Πνεύματι ένωση του κατακερματισμένου κόσμου, όπως αυτό πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά την ημέρα της Πεντηκοστής, όπου το Πανάγιον Πνεύμα «εις ενότητα πάντας εκάλεσεν». […]
Η μόνη εξαίρεση
Η μόνη εξαίρεση της ακοινωνησίας (μη επικοινωνίας) μετά των Ορθοδόξων, κατά τον Χρυσόστομο, δικαιολογείται μόνον όταν κινδυνεύει η πίστη ή το πολύτιμο αγαθό της Εκκλησίας, η ειρήνη. Είναι χαρακτηριστικά αυτά που γράφει ο μεγάλος εξόριστος της Κουκουσού προς τον επίσκοπο Σκυθουπόλεως Θεοδόσιο: «Και σε παρακαλώ, ΄πως έκανες και κατά το παρελθόν, κοσμώντας τον εαυτό σου και προφυλάσσοντας τις Εκκλησίες από τους κινδύνους, έτσι να κάνεις και τώρα. Να αποστρέφεσαι, με την ανδρεία που σου ταιριάζει, αυτούς που προκάλεσαν τόσες ταραχές σ’ ολόκληρη την οικουμένη και συντάραξαν τις Εκκλησίες. Γιατί αυτό θα είναι η αρχή της απαλλαγής από την συμφορά, αυτό θα είναι η ασφάλεια για τις Εκκλησίες, αυτό θα είναι η εξάλειψη των κακών, όταν αυτούς που μηχανεύτηκαν αυτά, σεις οι σώφρονες τους αποστρέφεστε και δεν έχετε τίποτε κοινό μαζί τους».
Και στην ομιλία του Περί Ακαταλήπτου, γίνεται περισσότερο σαφής και πρακτικός για το ίδιο θέμα: «Αν λοιπόν, όπως προανέφερα, μας βλάπτουν οι φιλίες, να τις αποφεύγουμε και να τις αποκηρύσσουμε, εάν όμως δεν μας εμποδίζουν καθόλου στο να ζούμε με ευσέβεια, τότε να προσελκύουμε και να φέρνουμε κοντά μας τους φίλους εκείνους. Αν όμως και αυτόν δεν τον ωφελείς και εσύ βλάπτεσαι απ’ αυτόν, τότε να δεχθείς τουλάχιστον το κέρδος να μείνεις αβλαβής, διακόπτοντας και αποφεύγοντας τις τέτοιου είδους φιλίες. Απόφευγε τις μόνον χωρίς να φιλονικείς, ούτε και να πολεμάς».[…]
Το γνήσιο ιεραποστολικό αισθητήριο του δεν επιτρέπει στον μεγάλο Οικουμενικό Διδάσκαλο της Εκκλησίας φανατισμούς και αγκυλώσεις, οι οποίες οδηγούν σε υπεροπτική απομόνωση, φοβική συμπεριφορά έναντι των «έξωθεν» και την σύσταση περιθωριακών ομάδων, τύπου γκέτο.
Ο διαχριστιανικός και διαθρησκευτικός διάλογος για τον εργάτη του Ευαγγελίου στον χώρο της διακονίας του δεν είναι πολυτέλεια, ούτε απλά θέμα επιλογής, αλλά επιτακτική ανάγκη και ιερό καθήκον για την μαρτυρία της Ορθόδοξης πίστης. Η συμμετοχή του στα διάφορα χριστιανικά και θρησκευτικά φόρουμ, επιβάλλεται και πρέπει να γίνεται μετά πίστεως, αγάπης και φόβου Θεού, για την μαρτυρία του Αναστάντος Κυρίου. Και ας μην λησμονεί ο εργαζόμενος στον Αμπελώνα του Κυρίου ότι η συμμετοχή του στον διάλογο μετά των «έξωθεν» δεν είναι κονίστρα δημοσίων σχέσεων, ικανοποίησης προσωπικών φιλοδοξιών και ναρκισσιστικής αυτοπροβολής, αλλά στίβος πνευματικών παλαισμάτων προς δόξαν Θεού. Μοναδικό κριτήριο της διαρκούς αγωνίας, ευθύνης και μέριμνας του θα πρέπει να είναι η σωτηρία των εκτός της αυλής της Εκκλησίας ευρισκομένων αδελφών του, για τους οποίους ο Κύριος απέθανε και ανέστη.
Η διδασκαλία του ιερού Χρυσοστόμου για την επικοινωνία μετά των αλλοδόξων και ετεροδόξων είναι για το σημερινό γίγνεσθαι διαδόσεως της Ορθόδοξης μαρτυρίας πολύτιμη όσο ποτέ άλλοτε. Γιατί λόγω της παγκοσμιοποίησης όχι μόνον στον χώρο της λεγόμενης Εξωτερικής Ιεραποστολής, αλλά και στις Ορθόδοξες λεγόμενες χώρες πλεονάζουν πλέον οι μη Ορθόδοξοι στην θεωρία και στην πράξη, προς τους οποίους πρέπει να στρέψουμε την ιεραποστολική μέριμνα μας. Επίσης όχι μόνον οι εργάτες του Ευαγγελίου, οι οποίοι ευαγγελίζονται το Ορθόδοξο μήνυμα σε χώρες που η Ορθόδοξη Εκκλησία είναι «το μικρόν ποίμνιον» έρχονται αντιμέτωποι με δεισιδαιμονίες, μάγια, μέντιουμ κλπ., αλλά και σε χώρες που έχουν τις απαρχές τους στην αποστολική εποχή, υφίστανται, δυστυχώς, τέτοιου είδους φαινόμενα, γιατί, ως γνωστόν, όταν οι άνθρωποι δεν πιστεύουν έμπρακτα στον αληθινό Θεό τότε πιστεύουν σε πολλούς ψευτοθεούς, που προσπαθούν απεγνωσμένα να Τον υποκαταστήσουν.
Πηγή: Αμβρόσιος Μητροπολίτης Κορέας, Περιοδικό «Πάντα τα έθνη» Ιούνιος 2021