4/3/2023, Προϋποθέσεις Ορθοδοξίας, π. Βαρνάβας Λαμπρόπουλος

Προϋποθέσεις Ορθοδοξίας

Τὸ σημερινὸ Εὐαγγέλιο σίγουρα δὲν ἔχει τίποτε νὰ πεῖ σὲ ὅσους ἀσπάζονται τὰ σύγχρονα «εὐαγγέλια» αὐτoσωτηρίας, ποὺ ὅλα τους πηγάζουν ἀπὸ τὸ δαιμονικὸ «εὐαγγέλιο τοῦ ὄφεως»: «Μπορεῖτε νὰ γίνετε θεοὶ χωρὶς τὸν Θεό». Ἀκόμη πιὸ ἀδιάφορα θὰ ἀκούσει τὸ σημερινὸ Εὐαγγέλιο καὶ ὅποιος συμμερίζεται τὰ λόγια τοῦ σύγχρονου τραγουδιοῦ: «Ἄσε με νὰ κάνω λάθος· δὲν γουστάρω νὰ σωθῶ». Ὁ αὐτάρκης, ὁ βολεμένος ἄνθρωπος, παλεύει νὰ σιγουρευτεῖ γιὰ τὸν ἑαυτό του μὲ ψεύτικους τρόπους· καὶ καταντάει νὰ λέει ψέματα ὄχι μόνο στοὺς ἄλλους, ἀλλὰ καὶ στὸν ἴδιο του τὸν ἑαυτό, προσπαθώντας νὰ τὸν πείσει ὅτι δὲν ἔχει ἀνάγκη κανενὸς σωτήρα.

Θέλεις νὰ σωθεῖς;

Ὁ Φίλιππος ὄχι ἁπλῶς ἤθελε νὰ σωθεῖ, ἀλλά, μελετώντας μὲ ζῆλο τὸν Μωσαϊκὸ Νόμο καὶ τοὺς Προφῆτες, περίμενε τὸν ἀληθινὸ Σωτήρα τοῦ κόσμου, ποὺ ἐκεῖνοι προκήρυξαν. Αὐτὸ τὸν Θεὸ Μεσσία ἀξιώθηκε νὰ τὸν συναντήσει καὶ νὰ τὸν γνωρίσει μέσω τῶν συγχωριανῶν του, Πέτρου καὶ Ἀνδρέα. Ὁ Χριστός, βλέποντας τὸν εἰλικρινὴ πόθο του γιὰ σωτηρία, τὸν κάλεσε νὰ τὸν ἀκολουθήσει. Καὶ ἡ φωνὴ του ἄναψε μέσα στὸν Φίλιππο τέτοια φωτιὰ ἀγάπης πρὸς Ἐκεῖνον, ὅπως παρατηρεῖ ὁ ἅγιος Θεοφύλακτος Βουλγαρίας, ὥστε ἔτρεξε νὰ τὴ μεταδώσει καὶ στὸν φίλο του, Ναθαναήλ.

Ὁ Ναθαναήλ, ὑπακούοντας στὴ ρεαλιστικὴ προτροπὴ τοῦ φίλου του «ἔλα καὶ θὰ δεῖς», ξεπερνάει τὶς ἐπιφυλάξεις του σχετικὰ μὲ τὸν κακόφημο τόπο καταγωγῆς τοῦ Μεσσία καὶ ξαφνιάζεται ἀκούγοντας τὸν Χριστὸ νὰ τὸν ὑποδέχεται μὲ τὰ λόγια: Νά, ἕνας ἀληθινὸς Ἰσραηλίτης, ποὺ ἔχει ἄδολη καρδιά. «Ποῦ μὲ ξέρεις;» ρωτάει τὸν Χριστὸ αὐθόρμητα. Ὁ Χριστὸς τοῦ ἀποκαλύπτει ὅτι, πρὶν τὸν φωνάξει ὁ Φίλιππος, τὸν εἶχε δεῖ νὰ κάθεται κάτω ἀπὸ μία συκιά. Καὶ ὁ Ναθαναήλ, διαπιστώνοντας ὅτι ὁ Χριστὸς τὸν εἶδε σὲ μέρος ποὺ δὲν ἔφθανε ἀνθρωπίνως τὸ μάτι του, θαύμασε· καὶ τὸν ὁμολόγησε Υἱὸ τοῦ Θεοῦ καὶ Βασιλιὰ τοῦ Ἰσραήλ. Τότε ὁ Χριστὸς τοῦ εἶπε: Ἂν πίστεψες σὲ Μένα μόνο ἀπὸ αὐτὸ πού σοῦ εἶπα, νὰ ξέρεις, ἔχεις νὰ δεῖς πολὺ μεγαλύτερα «σημεῖα» ἀπὸ αὐτό. Καὶ τοῦ θύμισε τὸ ὅραμα ποὺ εἶχε δεῖ ὁ ἐπίσης ἄδολος ἰσραηλίτης, πατριάρχης Ἰακώβ, τὸν ὁποῖο ὀνομάζει «ἄπλαστο» ἡ Παλαιὰ Διαθήκη· ἄνοιξαν οἱ οὐρανοὶ καὶ φάνηκε μία σκάλα, στὴν ὁποία ἀνεβοκατέβαιναν ἄγγελοι δοξολογώντας τὸν Θεό.

Ἄδολη πίστη

Δὲν εἶναι τυχαῖο ὅτι ἡ Ἐκκλησία, σήμερα, Κυριακή τῆς Ὀρθοδοξίας, μᾶς θυμίζει αὐτὸ τὸ περιστατικὸ τῆς συνάντησης καὶ γνωριμίας τοῦ Φιλίππου καὶ τοῦ Ναθαναὴλ μὲ τὸν Χριστό. Ἡ περικοπὴ αὐτὴ μᾶς φανερώνει τὶς βασικὲς προϋποθέσεις ἔνταξής μας στὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία.

Ὀρθόδοξος δὲν εἶναι ὁ ἄνθρωπος ποὺ ξέρει «ἀπ’ ἔξω» τὸ Σύμβολο τῆς Πίστεως ἢ τηρεῖ κάποιες ἐξωτερικὲς συνήθειες εὐλαβείας, ὅποτε τὸ θυμᾶται, ἐπειδὴ ἁπλῶς τὶς βρῆκε ἀπὸ τὴ γιαγιά του. Ὀρθόδοξος εἶναι ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος μὲ ἄδολη καὶ εἰλικρινῆ καρδιὰ ἀγωνίζεται σταθερὰ νὰ χτίσει μία συνειδητὴ σχέση μὲ τὸν Χριστὸ μέσα στὴ Μία καὶ Ἁγία Ἐκκλησία του, μελετώντας συvεχῶς τὴ ζωὴ καὶ τὰ λόγια του καὶ ἐφαρμόζοντας ταπεινὰ τὸ θέλημά του. Ἡ σχέση αὐτή, ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ ὁ Θεὸς ἔλαβε ἀνθρώπινη σάρκα καὶ ἔγινε περιγραπτὸς καὶ χειροπιαστός, δὲν περιορίζεται μόνο σὲ μία ὀπτικὴ ἐπαφὴ μέσα ἀπὸ τὴν ἁγία εἰκόνα του ἀλλὰ κορυφώνεται στὴ μετάληψη τοῦ Ἀχράντου Σώματος καὶ τοῦ Τιμίου Αἵματός του μέσα στὴ Θεία Εὐχαριστία.

Οἱ οὐρανοὶ ἀνοίγουν καὶ γιὰ ἐμᾶς, τουλάχιστον σὲ κάθε θεία Λειτουργία. Καὶ τὴν ὥρα τῆς Μικρᾶς Εἰσόδου, ὅταν ὁ ἱερέας μπαίνει μὲ τὸ Εὐαγγέλιο στὸ Ἅγιο Βῆμα, εὔχεται στὸν Κύριό τῆς Δόξης νὰ εἰσέλθουν ἅγιοι Ἄγγελοι στὸ θυσιαστήριο, γιὰ νὰ συλλειτουργήσουν μαζί του.

Ἀνοικτοὶ οὐρανοὶ

Δὲν εἶναι σπάνιες οἱ φορὲς ποὺ ὁ Θεὸς φανερώνει τοὺς οὐρανοὺς «ἀνεωγότας» ἀκόμη καὶ σὲ ἀλλόθρησκους, ὄχι φυσικὰ γιὰ νὰ δικαιώσει τὴν πλάνη τους, ἀλλὰ γιὰ νὰ ἀνταμείψει τὴν εἰλικρινῆ ἀναζήτησή τους καὶ νὰ τοὺς καλέσει στὴν ἐπίγνωση τῆς Μιᾶς Ἀληθείας.

Ἀρχὲς τοῦ 16ου αἰώνα κάποιος Τοῦρκος στὴν Κωνσταντινούπολη πῆγε τὴ δαιμονισμένη γυναίκα του στὸν ἅγιο Πατριάρχη Νήφωνα. Καὶ ὅταν ὁ Ἅγιος ἄρχισε νὰ τὴ διαβάζει, εἶδε ὁ Τοῦρκος νὰ ἀνοίγει ἡ στέγη τῆς Ἐκκλησίας καὶ νὰ κατεβαίνει φῶς ἐξ οὐρανοῦ. Ἡ γυναίκα του θεραπεύθηκε. Τὸ γεγονὸς τὸ ἀποκάλυψε σὲ φίλο του Ρωμιὸ ἔμπορο, κάποιον Ἰάκωβο ἐκ Καστορίας, καταλήγοντας μὲ θαυμασμό: «Ὄντως μεγάλη πίστη ἔχετε σεῖς οἱ χριστιανοί!». Δὲν ξέρουμε ἂν ὁ Τοῦρκος ἔγινε χριστιανός. Ξέρουμε ὅμως ὅτι ἐξ αἰτίας αὐτῆς τῆς θεοφαvείας ποὺ ἔζησε ὁ ἀλλόθρησκος, ὁ πρώην χλιαρὸς ὀρθόδοξος Ἰάκωβος ἔγινε μοναχὸς καὶ ἀργότερα ἀξιώθηκε νὰ μαρτυρήσει γιὰ τὸν Χριστό. Ἡ μνήμη του τιμᾶται τὴν 1η Νοεμβρίου.

Γιὰ ἐμᾶς εἶναι ἀρκετὸ νὰ ζηλέψουμε καὶ νὰ μιμηθοῦμε τὴν ἄδολη πίστη καὶ τὴν ἀληθινὴ δίψα γιὰ τὴν ἐν Χριστῷ σωτηρία τοῦ Ναθαναήλ, ὁ ὁποῖος πρὶν ἀκόμη δεῖ τοὺς «οὐρανοὺς ἀνεωγότας», ὁμολόγησε Θεὸ τὸν Χριστὸ καὶ τὸν ἀκολούθησε ὁλόκαρδα.