Το Κρυφό Σχολειό - Μαρτυρίες

 Το Κρυφό Σχολειό - Ιστορία & Μαρτυρίες

1453-1700 μ.Χ.

Οι σκλαβωμένοι Ελλήνες ζουν υπό άθλιες συνθήκες, κάθε οργανωμένη προσπάθεια μόρφωσης  είναι αδιανόητη, αφού το μόνο που μπορούν να κάνουν είναι να αγωνίζονται να σώσουν τη ζωή τους και την ψυχή τους από τον εξισλαμισμό.

Μόνη μόρφωση των ελλήνων σε κρυφά μέρη, εκκλησιές, μοναστήρια κυρίως από μοναχούς & ιερείς

(Μαρτυρίες: Ζυγομαλάς Θεοδόσιος-1570, Πηγάς Μελέτιος-1598, Άγγελος Χριστόφορος-1607, George Sandys-1615, Ματθαίος Μυρέων-1618, Κύριλλος Λούκαρις-1620, Μητροφάνης Κριτόπουλος-1627, Γεράσιμος Αλεξανδρείας-1631, Francois Richard-1657, Νεκτάριος Ιεροσολύμων-1660, Σουλτανικό Φιρμάνι-1675, Sir Paul Rycaut-1678, Thomas Smith-1680, Ηλίας Μηνιάτης-1688).

 

 

1700-1769 μ.Χ.

 Έλληνες Φαναριώτες καταλαμβάνουν σημαντικές θέσεις στην Κωνσταντινούπολη και επηρεάζουν ευμενώς τον σουλτάνο, ενώ μια κάποια ανεκτικότητα των Οθωμανών επιτρέπει κάποια ψήγματα οργανωμένων σχολείων (μόνο 33 σε όλη την επικράτεια) , πάντα υπό τον φόβο διάλυσης τους
(Μαρτυρίες: Χρύσανθος Ιεροσολύμων-1728, Γεώργιος Φατζέας-1760, Γεράσιμος Μετρών-1775, Κωνσταντίνος Κούμας-1777, Μακάριος Χριστιανόπουλος-1743, Ευγένιος Βούλγαρης-1771, Μάρκος Δραγούμης-1785, Δανιήλ Φιλιππίδης-1791, Αδαμάντιος Κοραής-1801).
 

 

1769-1821 μ.Χ.

1769: Μετά την αποτυχία των Ορλωφικών  και για 20 σχεδόν έτη όλα τα σχολεία κλείνουν βίαια, θεωρούμενα ως επαναστατικά κέντρα
1790-1821: Ένα εκπαιδευτικό θαύμα λαμβάνει χώρα. Δεκάδες σχολεία ιδρύονται σε όλη την επικράτεια από την Εκκλησία, δωρητές &  μορφωμένους Έλληνες  με πρώτο τον Άγιο Κοσμά τον Αιτωλό.
(Μαρτυρίες: Γεράσιμος Μετρών-1775, Κωνσταντίνος Κούμας-1777, Μακάριος Χριστιανόπουλος-1743, Ευγένιος Βούλγαρης-1771, Μάρκος Δραγούμης-1785, Δανιήλ Φιλιππίδης-1791, Αδαμάντιος Κοραής-1801, Noehden-1820, Κωνσταντίνος Οικονόμος-1821, Στέφανος Κανέλλος -1822, Ιάκωβος Ρίζος-Νερουλός -1826).

 
Πηγή: Γεώργιος Κεκαυμένος, «Το κρυφό σχολειό» Ενναλακτικές εκδόσεις